Bilindiği gibi QR kodlarının bir çok kullanım alanı vardır. En basit şekliyle bir web sitesi adresini bile QR haline getirebilir ve QR kodun taranmasıyla ilgili web sitesine girebilirsiniz.
Örneğin;
www.mehmetevirgen.net için oluşturduğum QR Code.
Peki bu kode ödemeler için nasıl kullanılır diye hiç düşündünüz mü?
QR (Quick Response)kodlarının kaynağıyla çok kısaca başlamak gerekirse; Adını, Japon otomotiv endüstrisi için 1994 yılında oluşturulan bir tür matris barkodunun ticari markasından almıştır. O zamandan beri pazarlama ve bilgi paylaşımı gibi birçok bağlamda kullanıldı, ancak aynı zamanda özellikle Covid-19 salgını başladığından beri insanlar için mobil ödeme yapmanın popüler bir yolu haline geldi.
Sık sık denk gelindiği gibi tüm mağazalardaki ürünlerde gördüğümüz doğrusal barkodlara(Tek boyutlu) benzer olmasına rağmen, QR kodunun dört önemli avantajından söz edilebilir:
- Büyük hacimli verileri depolar.
- Yalnızca kağıttan değil, ekrandan da taranabilir.
- Kodun bir kısmı zarar görse bile okunabilir.
- Daha güvenlidir çünkü bilgiler şifrelenebilir.
Bir QR kodu tarandığında, matrisin yatay ve dikey desenleri akıllı telefonunuzdaki yazılım tarafından çözülür ve bir karakter dizisine dönüştürülür. Bu karakterlerin komutuna bağlı olarak, telefonunuz diğer işlemlerin yanı sıra bir tarayıcı bağlantısı açabilir, ödeme bilgilerini onaylayabilir, coğrafi konumu doğrulayabilir.
QR kodlarının özellikleri nelerdir?
Tek boyutlu ve iki boyutlu barkodların birçoğu birbirine çok benzeyen birçok çeşide sahiptir. QR kodu, akıllı telefonlarla taramak için en sık kullanılan kod olan iki boyutlu tasarımlardan yalnızca biridir. Eğer detaylı bilgi almak isterseniz; https://en.wikipedia.org/wiki/Barcode adresini ziyaret edebilirsiniz.
QR kodu, standart olarak sol alt ve üst köşelere ve sağ üst köşeye yerleştirilmiş üç küçük karesi ile dikkat çeken bir matristen oluşan kare bir şekle sahiptir. Bu üç karenin sayısı değişebilir her zaman sadece üç küçük kareden oluşur diye bir kural yoktur.
QR kod üzerindeki karmaşıklık ne kadar azsa, QR kodda o kadar az bilgi bulunur ve tam dersi olarak düşünmek gerekirse, karmaşıklık ne kadar fazla ise bilgi orantılı şekilde fazladır. Bilgi iki boyutlu bulunduğundan, tek boyutlu bir barkoddan çok daha fazla veri tutabilir. 177 x 177 kareden oluşan bir QR kodu örneğin 4.296 karakter veya 23.648 bit veri vardır diyebiliriz.
QR kodları daha fazla veri içerdiğinden, ödeme işlemleri için yararlı olan şifrelemeye izin verirler.
QR kod ödemeleri nasıl çalışır?
Kağıttan yalnızca lazer barkod tarayıcı ile okunabilen doğrusal barkodların(Tek boyutlu) aksine, QR kodları hem kağıttan hem de ekranlardan taranabilir. Bu nedenle bazı online mağazalarda ve uygulamalarda QR kodları sık olarak görüyoruz.
Hem iPhone’lar hem de Android akıllı telefonlar, en son iOS veya Android yazılımını kullandığı sürece QR kodlarını doğrudan ana kamera uygulamasından tarayabilir. Akıllı telefonun kamerasını açarak ilgili QR koda tuttuğumuz anda QR kodu hemen tanıyan ve ilgili işlemi bitirmek/ yönlenmek için dokunmanızı gerektiren bir push bildirimi ile karşılaşıyoruz. Bu bildirime tıkladığımızda ise hedef kaynağa yönlendirilmiş oluyoruz.
Dijital cüzdanlarında hızla hayatımıza girmesiyle neredeye artık tüm Digital Wallet uygulamalarında “Temassız Ödeme nedir? Nasıl Çalışır?” yazımda bahsettiğim NFC ile ödemenin yanı sıra, QR kod ile okumayı sağlamak için Dijital Cüzdan uygulamasının içinde telefonun kamerasını açabileceğimiz simgelerde yer almaktadır.
Buradaki akışı adım adım ve net bir şekilde anlatmak gerekirse;
1-Satıcı siparişinizle ilgili tüm detayları bir QR Kodu şeması ile oluşturur.
2-Akıllı telefonunuzda bulunan banka yada özel kuruluşların Dijital Cüzdan uygulamasındaki “kamera işaretine” tıklanarak, QR kod okunur.
3-Bu okuma sırasında Dijital Cüzdan uygulamasında bulunan bir ödeme kartı ile ödeme isteği tetiklenir.
4-Özellikle Web sitesi üzerinden yapılacak bir temassız ödeme aksiyonunda, notebook yada masaüstü bilgisayarınızın ekranında NFC özelliği olmadığı(bununla ilgilide bir dizi çalışmalar devam etmektedir.) için QR kodu taratarak okuma yöntemi en hızlı ve en temassız yöntendir.
QR ödemeleri aşağıdaki yollardan herhangi biriyle yapılabilmektedir.
1-Satıcının QR kod oluşturması
Yukarıda adım adım anlattığım akış bu başlık altında yer almaktadır. Satıcının web sitesinde, POS cihazında, Kiosk cihazında vb. ödemeyi alacak uygulamada QR üretmesi, kağıda bu QR kodu basması ve alıcının/ kart sahibinin akıllı telefonundaki kartlarının bulunduğu dijital wallet uygulaması ile QR kodu taraması. Bu işlemi sadece bir
2- Kart sahibinin telefon ekranında QR kodunun satıcı/ işletme tarafından taranması
Bu yöndem 1. Yöntemin neredeyse tersi yönünde çalışır.
POS cihazından ödeyeceği tutarı onaylayan kart sahibi, dijital cüzdan uygulamasındaki kartlarından birisini benzersiz bir QR kod a çevirir. Satıcı ödemeyi almak için POS cihazındaki QR kod okuyucu lazer tabanca veya farklı bir okuyucu ile(ödemeyi nasıl başlattıysa) taratarak kart sahibinin kart bilgileri ile ödeme çekilmesini sağlar.
3- Uygulamadan uygulamaya ödemeler
Hem siz hem de alıcı ilgili uygulamaları açar, ardından kendi uygulamanız aracılığıyla alıcının uygulamasında görüntülenen benzersiz QR kodunu tararsınız. Ödenecek tutarı onaylarsınız ve uygulamanızdaki kart bilgileri ile ödemeye devam etmiş olursunuz.
Kısa bir süre önceye kadar, QR kod ödemeleri, düşük internet hızları nedeniyle o kadar hızlı değildi, ancak ağ bağlantıları o kadar hızlı hale geldi ki, ödemeler artık anında işleniyor. Bununla birlikte, birçok akıllı telefon kullanıcısı, bir uygulamayı açıp kamerayı QR kodunu telefonlarında gösterilen belirlenmiş kare kenarlık içine doğru bir şekilde yerleştirmek zorunda kaldıklarından ve cihazdan dolayı okuma problemlerinden dolayı ödemeye QR ile devam etmekten vazgeçebiliyorlar.
Thank You For Your Vote!
Sorry You have Already Voted!