İlk Kredi Kartı

İlk kredi kartı, 1950’lerde Diners Club tarafından Amerika Birleşik Devletleri’nde piyasaya sürüldü. Bu kart, yalnızca belirli restoranlarda ve otellerde kullanılabiliyordu ve yalnızca kart sahiplerinin faturalarını ödemelerine izin veriyordu. Daha sonra, 1958’de Bank of America, BankAmericard adlı ilk geniş kapsamlı kredi kartını piyasaya sürdü. Bu kart, bugünkü Visa kartlarına benzer bir şekilde çalışıyordu ve sadece Bank of America müşterileri tarafından kullanılabiliyordu. 1976’da, BankAmericard, Visa olarak yeniden markalandı.

Türkiye’de kredi kartı kullanımı

Türkiye’de ilk kez kredi kartı kullanımı 1968’de Diners Club ile oldu ve bu karta o yıllarda sadece birkaç bin kişi sahipti. Fakat (BKM) tarafından 2015 yılı verilerine göre yapılan açıklamada, Türkiye’de BKM 3. dönem sonuç verilerine göre banka kartı sayısı 113 milyon adete yükselmiştir. Kredi kartı sayısı ise yaklaşık 58 milyon adete ulaşarak, tarihin en yüksek seviyesine ulaşmıştır. Ayrıca bu rakamlara göre Türkiye, Fransa‘dan sonra Avrupa ülkeleri arasında kredi kartı kullanımının en yoğun yaşandığı ikinci ülke konumunda varlığını sürdürmektedir. Yapılan harcamalar bakımından da Avrupa üçüncüsüdür. Türkiye’de kredi kartının bu derece yoğun kullanılmasının nedeni ise tek seferde alınamayacak mal/hizmetleri taksitle satın alma imkânı vermesi gelmektedir. Ayrıca banka veya kart kullanıcısının tanımladığı kredi kartı limiti artırma talebi sonrası uygulamaya konan limit artışı da, bireyleri kredi kartı harcaması yapmaya teşvik etmesidir. Türkiye’de bu durum nedeniyle artan bireysel kredi kartı borçlanması^[1] karşısında devlet 1 Şubat 2014 tarihi itibarıyla bazı ürün ve hizmetlerin satın alınmasında taksiti kaldırmış, belirli bazı ürünlerde taksit sayısını ise 9 ay ile sınırlamıştır. Ayrıca, bireylerin aşırı borçlanmasını önlemek adına bankaların sunabileceği maksimum limit, BDDK tarafından belirlenmiştir. Türkiye’de kredi kartı limiti ilk yıl için kullanıcının gelirinin maksimum iki katı, ilk yıldan sonra ise gelirinin maksimum dört katı olacak şekilde hesaplanır.^[2]

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme kurulu tarafından yapılan kredi kartı ile ilgili düzenlemeleri kapsayan yönetmelikler 27.09.2016 tarihli 29840 sayılı resmî gazete de yayınlanarak yürürlüğe girmiştir.^[3] Bu yönetmeliğe göre kredi kartı ile yapılan genel tüketim alışverişlerinde 9 ay taksit sınırı kaldırılmış olup 12 aya yükseltilmiştir. Türkiye’de 2019 yılı itibari ile her yıl 4,5 milyon kredi kartı dağıtılmaktadır.